İşte ünlülerin yeni diyeti... Ketojenik diyet nedir? Bilmeniz gereken her şey...

Kısaca Keto diyeti olarak da anılan ketojenik diyet, son zamanların en popüler beslenme biçimlerinden biri. Ketojenik diyet, vücudun enerji kaynağını şekerden yağa çevirmesini sağlayarak hızlı kilo verdiriyor ve hastalıklara iyi geliyor.

Aynı zamanda fiziki ve zihinsel performansı arttırıyor

Mucize gibi değil mi? Aslında buradaki mucize, diyetin kendisinden çok bedenin hayatta kalma mekanizmasının mükemmelliğinden kaynaklı.

Çoğu insanın metabolizması, temel enerji kaynağı olarak glikoz kullanır. Glikoz, karbonhidrat ve şekerden elde edilir ve bedenin en kolay enerjiye dönüştürdüğü besin maddesidir. Fakat glikoz vücuttaki insülin seviyesini de arttırdığı için açlığa pek çare olmaz. Karbonhidrat kaynaklı beslendiğimizde kısa sürede acıkıyor olmamızın sebebi insülin seviyesinin artması ve kandaki şeker dengesinin oynamasıdır.

Kısa sürede açlık hissettiğimiz vakit elimiz yeniden atıştırmalıklara gittiğinde bu kez gereğinden fazla glikoz almış oluruz. Bu durumda glikoz fazlası bedende yağ olarak depolanır. Yani karbonhidratların fazlası kolayca göbek ve basen yağları olarak bize geri döner.

Bolca sağlıklı yağ, kararında protein ve çok az karbonhidrat

Ketojenik diyet işte bu döngüyü değiştirerek bedenin enerji kaynağı olarak glikoz yerine yağ kullanmasını sağlıyor. Ketojenik diyetin diğer yöntemlerden farkı, sağlıklı yağların bolca tüketilmesi. Proteini de aşırı değil kararında tüketmek gerekiyor. Karbonhidrat ise yok denilecek kadar az.

Nasıl çalışıyor?

Ketojenik diyet, yukarıda bahsettiğimiz gibi bedenin hayatta kalma mekanizmasının bir parçası. İnsanın susuzluğa sadece birkaç gün dayanabilirken açlığa haftalarca dayanabildiğini hepimiz biliyoruz. Beden, belirli süre boyunca alıştığı ve ihtiyaç duyduğu glikoza erişemeyince, enerji kaynağı olarak biriktirdiği yağlara yöneliyor. İşte bu duruma ‘ketosis’ deniyor. Ketosis durumuna geçen bedende karaciğer tarafından keton maddesi üretilmeye başlanıyor ve bu glikozun yerini alıyor.

Madem öyle, beden neden hep keton üretmiyor ve daha sağlıklı olmuyoruz diye düşünebilirsin. Ağırlıklı karbonhidrat tüketildiğinde beden açlık çekmediği için yağları depo olarak biriktirmeye başlıyor. Çünkü her zaman için aç kalma ihtimali var. Yağları ketosis moduna geçene kadar saklıyor ki gerektiğinde hayatta kalabilsin. Karbonhidrat bol olduğunda yani sürekli insülin salgılandığında yağ hücrelerinin kana karışması engelleniyor ve yağlar bu sayede yakılmak yerine depolanabiliyor.

Fiziki ve zihinsel performansı arttırıyor

Vücudun hayatta kalması gerektiğinde fiziki ve zihinsel performansın önemi daha da artar. Bu bilginin DNA’mızda binlerce, hatta milyonlarca yıldır saklandığını unutmamak gerekiyor. İnsanlık olarak sürekli yemek kaynağına sahip olmak, evrim süreci düşünüldüğünde göreceli olarak çok yeni bir durum. Açlık moduna geçildiğinde yeniden yiyecek bulabilmek için hem fiziki olarak daha üstün hem de zihinsel olarak daha keskin olmak gerekiyor. İşte ketosis modu hayatta kalmayı kolaylaştırmak adına bize bu imkanı sağlıyor. Şimdi ketojenik diyetin en belirgin faydalarına bir göz atalım.

Kilo kaybı

Kısa sürede kilo vermek isteyenler için ketojenik diyet en etkili çözümlerden biri. Ketosis moduna geçen beden enerji kaynağı olarak yağları kullandığı için istenmeyen yağ fazlalıkları kısa sürede yakılmaya başlanıyor. Yağları depolayan insülin hormonu daha az salgılandığı için yağ hücreleri karaciğere ulaşmaya başlıyor ve ketonlara dönüştürülüyor. Yani beden, etkili bir yağ yakma makinesine dönüşüyor.

Kan şekeri kontrolü

Metabolizmanın insülin hormonunu kontrol edememeye başlaması maalesef pek çok insan için diyabet yani şeker hastalığı anlamına geliyor. Keto kan şekeri seviyesini doğal olarak düşürdüğü için beden gereğinden fazla glikoz üretmiyor. Böylece kan şekeri dengeleniyor. Fakat her tip şeker/diyabet hastasının keto diyeti uygulamadan önce mutlaka doktoruna danışması gerekiyor.

Zihinsel odaklılık

Karbonhidrat fazlası, insan zihnini en çok bulandıran şeylerden biri. Bunun sağlıklı düşünme kapasiteni ne kadar etkilediğini ancak azalttığın zaman fark ediyorsun. Hamur işlerine gömüldüğünde kendini halsiz hissettmen, kafanı toparlayamaman bundan kaynaklanıyor. Keto diyeti yaptığında zihinsel performansının arttığını hissetmen en başta ketonların beyin için çok iyi bir yakıt olmasından kaynaklanıyor. Avokado gibi sağlıklı yağ asitleri içeren besinlerin beyne iyi gelmesi de aynı sebepten kaynaklanıyor. Pek çok insan ketojenik diyetin sırf zihinsel performansı arttırdığı için tercih ediyor.

Enerji artıyor

Ketojenik diyetinin enerji kaynağını şekerden yağa değiştirdiğini söylemiştik... Keto aynı zamanda enerji verimliliğini de arttırıyor. Beden, enerji kaynağı olarak şeker kullandığında glikozun fazlası yağa dönüşüyor ve artık enerji olarak kullanılamıyor. Bu durumda vücudun hemen yeniden enerjiye ihtiyacı doğuyor ve yorgunluk hissi baş gösteriyor. Karbonhidratlar kan şekerini yükseltiyor ve buna bağlı olarak şekerin düştüğü zaman halsiz kalıyorsun. Ketojenik beslenme yapıldığında, vücutta sürekli bulunan yağlar kullanıldığı için enerji daha dengeli ve sürdürülebilir bir kaynaktan gelmiş oluyor. Böylece kendini daha uzun süre enerjik hissediyorsun.

İştah kontrolü sağlıyor

Karbonhidrat tükettiğinde kendini kısa sürede acıkmış hissedersin. Kan şekerin hızla yükselir ve glikozun tükendiğinde ya da yağa dönüştüğünde yeniden acıkıverirsin. Sağlıklı yağlar ise doğal olarak daha fazla doygunluk hissi verir ve bedenin acıkmadan uzun süre dayanmasını sağlar. Böylece ani kazınma hissi yaşamazsın ve iştahını daha kolay kontrol edebilirsin.

Önemli: Keto diyetinin pek çok faydası bulunuyor fakat yine de herkese göre bir diyet değil. Örneğin şekeri düşük olanlara önerilmiyor. Zayıf ve vücudunda yeterine yağ bulunmayanlarda halsizliğe yol açabiliyor. Diyabet hastalarının mutlaka doktorlarına danışması gerekiyor. Anoreksiya gibi yeme bozukluğu olanlar, ekstra proteine ihtiyaç duyanlar, böbrek ve karaciğer yetmezliği olanlar ketojenik diyetten uzak durmalı. Vücudun alışık olduğu sistemi değiştirdiği için ketoya başlamadan önce mutlaka doktoruna danışmanda fayda var.

(En ilginç magazin haberlerini anında öğrenmek için instagram'daki @bilalozcannofficial ve @bilalozcancom hesaplarımızı da takip edebilirsiniz)